Evolutie van katachtigen
Onze huiskat is niet de enige kat op de wereld: ook tijgers en leeuwen zijn katachtigen. Al deze katten hebben een gemeenschappelijke oorsprong: bij de eerste morderne kat, de Pseudaelurus.
Deze katachtige ontstond zo’n 20 miljoen jaar geleden. Uit deze soort is de familie Felidae ontstaan, waar alle katachtigen tot behoren. Een andere familie van de Pseudaelurus is Smilodon, waar sabeltandtijgers tot behoorden. Deze hele familie is uitgestorven, waarschijnlijk omdat ze te kieskeurig voor hun voedsel waren. De eerste katachtigen uit de familie Felidae ontstonden in Azië. Vanuit daar verspreidden ze zich over de hele wereld, behalve in de omgeving van Antarctica en Australië. De grote katten ontstonden als eerste, later kwamen daar ook de kleine katten bij.
Katachtigen worden in twee groepen opgedeeld: in kleine en grote katten. Dit heeft echter niets met hun lichaamsomvang te maken! Het verschil zit ‘m in de details: grote katten kunnen brullen, kunnen hun klauwen niet intrekken en kunnen niet spinnen. Kleine katten kunnen niet brullen, maar wel spinnen, en wel hun klauwen intrekken. Toch zijn onderzoekers er niet overuit welke soort kat nu waar bij hoort en of deze indeling wel klopt. Sommige soorten verschillen in uiterlijk sterk van elkaar, maar dan lijken hun genen erg op elkaar!
Doordat de indeling van soorten niet vast staat, zijn er tussen de 37 en 42 soorten katachtigen. Zo rekenden wetenschappers de nevelpanter die op Sumatra en Borneo leeft tot dezelfde soort als de nevelpanter die in Indochina (Vietnam, Laos en Cambodja) leeft. Maar na nieuw wetenschappelijk onderzoek werden het twee aparte soorten. De soort op Sumtra en Borneo kreeg de Latijnse naam neofelis nebulosa; de soort in Indochina de naam neofelis diardi.
De groep van grote wilde katten (Pantherinae) bestaat uit de panterachtige: leeuw, tijger, luipaard en nevelpanter. De groep van kleine wilde katten (Felinae) bestaat uit de goudkatachtige, servalachtige, ocelotachtige, lynxachtige, poema-achtige, roestkatachtige en de kleine wilde katachtige: de poema, het jachtluipaard, de lynx en de wilde kat.
Foto: Arno Meintjes (CC-licentie)